بسیاری از افراد در طول زندگی خود با مشکلاتی در ناحیه مقعد مواجه میشوند که میتواند نگرانکننده باشد. یکی از این مشکلات، بواسیر خونی است که میتواند با علائمی همچون خونریزی هنگام اجابت مزاج، درد، خارش و ناراحتی همراه باشد. اگر شما نیز با این علائم روبرو هستید یا سوالاتی در مورد بواسیر خونی چیست؟ و روشهای درمان آن دارید، این مقاله برای شما نوشته شده است. تلاش خواهیم کرد تا با زبانی ساده و در عین حال علمی، به تمامی ابهامات شما پاسخ دهیم و راهنمایی جامعی در این زمینه ارائه نماییم.
بواسیر خونی چیست؟
برای درک بهتر بواسیر خونی چیست؟، ابتدا باید بدانیم بواسیر یا هموروئید چیست. بواسیر به وریدهای متورم و ملتهب در ناحیه مقعد و رکتوم (قسمت انتهایی روده بزرگ) گفته میشود. این عروق میتوانند در داخل مقعد (بواسیر داخلی) یا در زیر پوست اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شوند. بواسیر خونی به وضعیتی اطلاق میشود که این وریدهای متورم دچار پارگی شده و منجر به خونریزی میگردند. این خونریزی معمولاً به صورت خون روشن و قرمز رنگ دیده میشود و اغلب پس از اجابت مزاج رخ میدهد.
علائم بواسیر خونی چیست؟
علائم بواسیر خونی میتواند بسته به نوع و شدت آن متفاوت باشد. شایعترین علامت، مشاهده خون روشن و قرمز رنگ بر روی دستمال توالت، در کاسه توالت یا روی سطح مدفوع پس از اجابت مزاج است. سایر علائم بواسیر خونی چیست؟ میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد یا ناراحتی در ناحیه مقعد، به خصوص هنگام نشستن.
- خارش و سوزش در اطراف مقعد.
- احساس وجود یک توده یا برآمدگی در اطراف مقعد.
- احساس تخلیه ناکامل روده.
- ترشح مخاط از مقعد.
شدت این علائم میتواند متغیر باشد و در برخی افراد خفیف و در برخی دیگر آزاردهنده و شدیدتر است.
انواع بواسیر خونی
بواسیر به طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- بواسیر داخلی: این نوع بواسیر در داخل کانال مقعد ایجاد میشود و معمولاً بدون درد است. خونریزی شایعترین علامت بواسیر داخلی است. بواسیر داخلی بر اساس میزان بیرونزدگی از مقعد به چهار درجه تقسیم میشود:
- درجه ۱: بیرون نمیزند و فقط خونریزی دارد.
- درجه ۲: هنگام اجابت مزاج بیرون میزند و خودبهخود به داخل بازمیگردد.
- درجه ۳: هنگام اجابت مزاج بیرون میزند و برای بازگرداندن آن به داخل نیاز به کمک دست دارد.
- درجه ۴: به طور دائم بیرون است و نمیتوان آن را به داخل بازگرداند.
- بواسیر خارجی: این نوع بواسیر در زیر پوست اطراف مقعد ایجاد میشود و میتواند باعث درد، خارش و تورم شود. اگر لخته خون در بواسیر خارجی تشکیل شود، به آن بواسیر ترومبوزه میگویند که میتواند بسیار دردناک باشد. خونریزی در بواسیر خارجی معمولاً کمتر از بواسیر داخلی رخ میدهد.
هنگامی که هر یک از این انواع بواسیر دچار پارگی عروق و خونریزی شود، به آن بواسیر خونی گفته میشود.
درمان بواسیر خونی چگونه انجام میشود؟
روشهای درمان بواسیر خونی بسته به نوع، درجه و شدت آن متفاوت است. در بسیاری از موارد، به خصوص در مراحل اولیه، میتوان با روشهای خانگی و تغییر در سبک زندگی به بهبود علائم کمک کرد. اما در موارد پیشرفتهتر، ممکن است نیاز به درمانهای دارویی، روشهای کم تهاجمی یا روش جراحی بواسیر خونی باشد.
درمانهای خانگی و تغییر در سبک زندگی
- افزایش مصرف فیبر: مصرف مواد غذایی پرفیبر مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل میتواند به نرم شدن مدفوع و تسهیل دفع کمک کند و از فشار آمدن به وریدهای مقعد جلوگیری نماید.
- مصرف آب کافی: نوشیدن آب کافی نیز به نرم شدن مدفوع کمک میکند.
- حمام سیتز: نشستن در آب گرم به مدت ۱۵-۱۰ دقیقه، چند بار در روز، میتواند به تسکین درد، خارش و التهاب کمک کند.
- اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج: سعی کنید هنگام دفع، فشار زیادی وارد نکنید.
- عدم نشستن طولانی مدت روی توالت: نشستن طولانی مدت میتواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد.
- استفاده از کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه مقعد میتواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
درمانهای دارویی
پزشک ممکن است برای کمک به تسکین علائم بواسیر خونی، داروهای موضعی مانند کرمها و شیافهای حاوی کورتیکواستروئیدها، بیحسکنندههای موضعی یا قابضها تجویز کند. همچنین ممکن است داروهای خوراکی برای کاهش درد و التهاب توصیه شود. لازم به ذکر است که این داروها معمولاً علائم را تسکین میدهند و درمان قطعی محسوب نمیشوند.
روشهای کم تهاجمی
در مواردی که درمانهای خانگی و دارویی مؤثر نباشند، ممکن است پزشک از روشهای کم تهاجمی برای درمان بواسیر داخلی استفاده کند. برخی از این روشها عبارتند از:
- بستن با نوار لاستیکی (Rubber Band Ligation): در این روش، یک نوار لاستیکی کوچک در قاعده بواسیر قرار داده میشود. این کار باعث قطع جریان خون به بواسیر شده و در نهایت باعث افتادن آن میشود.
- اسکلروتراپی (Sclerotherapy): در این روش، یک محلول شیمیایی به داخل بواسیر تزریق میشود که باعث کوچک شدن و از بین رفتن آن میگردد.
- انعقاد با اشعه مادون قرمز (Infrared Coagulation): در این روش، از اشعه مادون قرمز برای ایجاد گرما و انعقاد عروق خونی بواسیر استفاده میشود.
- هموروئیدوپکسی با استاپلر (Stapled Hemorrhoidopexy): این روش معمولاً برای درمان بواسیرهای درجه ۳ و ۴ استفاده میشود. در این روش، با استفاده از یک دستگاه مخصوص، بافت بواسیر به داخل کشیده شده و سپس با منگنه ثابت میشود. این کار باعث قطع خونرسانی به بواسیر و کوچک شدن آن میگردد.
- لیزر بواسیر خونی: استفاده از لیزر بواسیر خونی یک روش نسبتاً جدید و کم تهاجمی است. در این روش، از انرژی لیزر برای تخریب بافت بواسیر و بستن عروق خونی استفاده میشود. لیزر بواسیر خونی میتواند باعث کاهش درد و خونریزی پس از عمل شود و دوره نقاهت کوتاهتری داشته باشد. امروزه در کلینیک روشنک با استفاده از دستگاههای پیشرفته و روشهای کم تهاجمی از جمله لیزر، درمانهای مؤثری برای انواع بواسیر ارائه میشود.
روش جراحی بواسیر خونی
در موارد بواسیرهای بزرگ، بواسیرهای درجه ۴ یا بواسیرهایی که به سایر درمانها پاسخ ندادهاند، ممکن است نیاز به روش جراحی بواسیر خونی باشد. روشهای جراحی مختلفی برای برداشتن بواسیر وجود دارد که جراح با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب میکند. یکی از روشهای رایج جراحی، هموروئیدکتومی (Hemorrhoidectomy) است که در آن بواسیر به طور کامل برداشته میشود.
آیا بواسیر خونی خطراتی به دنبال دارد؟
در بیشتر موارد، بواسیر خونی یک مشکل جدی نیست و با درمان مناسب بهبود مییابد. با این حال، خونریزی مزمن و طولانی مدت ناشی از بواسیر میتواند منجر به آیا بواسیر خونی باعث کم خونی می شود؟ بله، در صورت عدم درمان و ادامه خونریزی، کمخونی ناشی از فقر آهن ممکن است رخ دهد. همچنین، در موارد نادر، بواسیر ترومبوزه میتواند بسیار دردناک شود و نیاز به درمان فوری داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مشاهده خونریزی از مقعد همیشه باید جدی گرفته شود و نیاز به مراجعه به پزشک دارد. اگرچه شایعترین علت خونریزی، بواسیر است، اما علائم مشابه میتواند ناشی از مشکلات جدیتری مانند شقاق مقعد، پولیپ روده، بیماریهای التهابی روده یا حتی سرطان روده بزرگ باشد. بنابراین، تشخیص دقیق علت خونریزی توسط پزشک بسیار مهم است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، به خصوص خونریزی، درد شدید، بیرونزدگی مداوم بواسیر یا تغییر در عادات اجابت مزاج، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
مراقبتهای پس از درمان بواسیر خونی
مراقبتهای پس از درمان بواسیر خونی نقش مهمی در بهبودی سریع و جلوگیری از عود مجدد آن دارد. این مراقبتها بسته به نوع درمان انجام شده متفاوت است، اما به طور کلی شامل موارد زیر میشود:
- مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، از جمله مسکنها و ملینها.
- انجام حمام سیتز به طور منظم.
- رعایت رژیم غذایی پرفیبر و مصرف آب کافی.
- اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج.
- استفاده از پمادها یا شیافهای موضعی در صورت تجویز پزشک.
- پیگیری منظم با پزشک برای بررسی روند بهبودی.
آیا درمانهای دارویی و خانگی بر درمان بواسیر خونی تاثیر دارد؟
آیا درمانهای دارویی و خانگی بر درمان بواسیر خونی تاثیر دارد؟ بله، در مراحل اولیه و بواسیرهای خفیف، درمانهای دارویی و خانگی میتوانند به طور قابل توجهی در کاهش علائم مانند درد، خارش و التهاب مؤثر باشند و حتی از پیشرفت آن جلوگیری کنند. با این حال، در موارد بواسیرهای پیشرفتهتر و خونریزیهای شدید، این روشها معمولاً کافی نیستند و نیاز به درمانهای کم تهاجمی یا جراحی وجود دارد.
آیا بواسیر خونی نشان دهنده سرطان است؟
یکی از نگرانیهای شایع در مورد بواسیر خونی، آیا بواسیر خونی نشان دهنده سرطان است؟ است. در بیشتر موارد، خونریزی ناشی از بواسیر یک علامت خوشخیم است و ارتباطی با سرطان ندارد. با این حال، همانطور که پیشتر ذکر شد، خونریزی از مقعد میتواند ناشی از سرطان روده بزرگ نیز باشد. به همین دلیل، تشخیص دقیق علت خونریزی توسط پزشک و انجام معاینات لازم، به خصوص در افراد بالای ۵۰ سال یا افرادی که سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ دارند، بسیار مهم است تا هرگونه احتمال وجود بیماریهای جدی رد شود.
کلینیک روشنک و رویکردهای نوین در درمان بواسیر
در کلینیک روشنک، ما با بهرهگیری از دانش روز و تجربه متخصصان، بهترین و مؤثرترین روشهای درمانی را برای بواسیر، از جمله بواسیر خونی، ارائه میدهیم. رویکرد ما در درمان بواسیر، ابتدا بر تشخیص دقیق نوع و درجه آن استوار است. سپس، با توجه به شرایط هر بیمار، مناسبترین روش درمانی، از درمانهای خانگی و دارویی گرفته تا روشهای کم تهاجمی مانند لیزر و جراحیهای پیشرفته، انتخاب میشود.
متخصصان ما در کلینیک روشنک با استفاده از جدیدترین تکنولوژیها و رعایت بالاترین استانداردهای پزشکی، تلاش میکنند تا بیماران را از علائم آزاردهنده بواسیر رها کرده و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشند. ما در کلینیک روشنک به اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب بواسیر آگاه هستیم و همواره در تلاشیم تا بهترین خدمات را به شما عزیزان ارائه نماییم.
سخن پایانی
بواسیر خونی یک مشکل شایع است که میتواند باعث نگرانی و ناراحتی شود. خوشبختانه، روشهای درمانی مؤثر برای آن وجود دارد. مهمترین اقدام، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص دقیق علت خونریزی و دریافت بهترین برنامه درمانی است.
در کلینیک روشنک، ما آمادهایم تا با ارائه مشاورههای تخصصی و خدمات درمانی پیشرفته، شما را در مسیر بهبودی همراهی کنیم. به یاد داشته باشید که پیگیری و درمان به موقع میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند و به شما کمک کند تا زندگی سالم و راحتتری داشته باشید.
پرسشهای متداول
آیا بواسیر خونی همیشه دردناک است؟
خیر، بواسیر داخلی معمولاً بدون درد است و علامت اصلی آن خونریزی است. درد بیشتر در بواسیر خارجی یا بواسیر داخلی ترومبوزه دیده میشود.
چه مدت طول میکشد تا خونریزی بواسیر متوقف شود؟
در بسیاری از موارد، خونریزی ناشی از بواسیر خفیف و موقت است و ممکن است خودبهخود متوقف شود. با این حال، در صورت ادامه یا شدت یافتن خونریزی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
آیا میتوان از بواسیر خونی پیشگیری کرد؟
بله، با رعایت برخی نکات مانند مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب زیاد، جلوگیری از یبوست و زور زدن هنگام اجابت مزاج، میتوان خطر ابتلا به بواسیر و در نتیجه بواسیر خونی را کاهش داد.
آیا درمان بواسیر خونی در دوران بارداری متفاوت است؟
بواسیر در دوران بارداری شایع است. درمان در این دوران معمولاً محافظهکارانه و شامل روشهای خانگی و داروهای موضعی است. در موارد نادر، ممکن است پس از زایمان نیاز به درمانهای دیگر باشد.
آیا بعد از درمان بواسیر خونی احتمال عود وجود دارد؟
بله، احتمال عود بواسیر پس از درمان وجود دارد. رعایت نکات پیشگیری و داشتن سبک زندگی سالم میتواند به کاهش این احتمال کمک کند.
مراجع:
- Lohsiriwat, V. “Hemorrhoids: from basic pathophysiology to clinical management.” World Journal of Gastroenterology, vol. 18, no. 17, 2012, pp. 2009-2017.
- Mounsey, A. L., et al. “Hemorrhoids.” American Family Physician, vol. 84, no. 2, 2011, pp. 204-208.
- Ratto, C., et al. “Infrared coagulation for symptomatic internal hemorrhoids: a prospective multicenter study.” Diseases of the Colon & Rectum, vol. 47, no. 5, 2004, pp. 655-660.