درود بر شما. من پزشکی هستم که سال‌ها در حوزۀ بیماری‌های ناحیه مقعدی و پوستی فعالیت دارم. در این نوشته می‌خواهم به یکی از پرسش‌های رایج و البته حساس دربارۀ کیست مویی بپردازم: «آیا کیست مویی واگیردار است؟» و اینکه اساساً چرا برخی تصور می‌کنند ممکن است این عارضه از فردی به فرد دیگر منتقل شود. همچنین در طول مقاله سعی خواهم کرد به تعاریف علمی، علل بروز کیست مویی، علائم، عوارض احتمالی و روش‌های تشخیص و درمان آن بپردازم.

در نهایت، وضعیت این بیماری از لحاظ سرایت‌پذیری را بررسی می‌کنم و می‌گویم که آیا کیست مویی یک بیماری واگیردار است؟ یا خیر. امیدوارم این مقاله به پرسش‌هایتان پاسخ دهد و اگر نشانه‌هایی دارید یا نگران هستید، با آگاهی بهتری تصمیم بگیرید. گفتنی است که امروزه در کنار روش‌های کلاسیک، رویکردهای نوین و کم‌تهاجمی درمان کیست مویی نیز در مراکزی مانند کلینیک روشنک در دسترس است. اما پیش از هر چیز، اجازه بدهید ابتدا از پایه شروع کنیم و ببینیم کیست مویی دقیقاً چیست.

بیماری کیست مویی چیست؟

کیست مویی، که در اصطلاح پزشکی گاه «بیماری پایلونیدال (Pilonidal)» نیز نامیده می‌شود، یک حفره یا کیسه پر از مو و بافت‌های مرده (بعضاً حاوی چربی و بقایای پوستی) است که عمدتاً در ناحیۀ دنبالچه (قسمت بالای شکاف باسن) ایجاد می‌شود. در برخی موارد، این کیست می‌تواند در نقاط دیگر از جمله زیر بغل یا بین انگشتان دست هم شکل بگیرد، اما شایع‌ترین محل آن همان ناحیۀ انتهایی کمر است. رایج‌ترین سن ابتلا به کیست مویی معمولاً بین ۱۵ تا ۳۵ سالگی است.

علت این سن شیوع بالاتر هم مرتبط با ترشح هورمون‌ها و افزایش سرعت رشد مو است. بسیاری از بیماران، به دلیل سوزش یا درد در ناحیۀ دنبالچه متوجه وجود مشکل می‌شوند و گاهی حتی خونریزی یا ترشحات عفونی هم در همان نقطه مشاهده می‌شود. موضوعی که برای بسیاری ایجاد نگرانی می‌کند، پرسشی است که شاید به شکل زیر مطرح شود: «آیا کیست مویی یک بیماری واگیردار است؟» پس بیایید قدم‌به‌قدم جلو برویم و ببینیم اساساً چرا چنین پرسشی ایجاد می‌شود.

چقدر شایع است؟

مطالعات انجام‌شده در جوامع مختلف نشان می‌دهد که شیوع کیست مویی در افراد جوانی که موهای ضخیم‌تر و پرپشت‌تری دارند، به‌خصوص در ناحیه پشت، بیشتر است. طبق برخی آمارهای بین‌المللی، حدود ۲۶ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر در طول زندگی خود به نوعی از این عارضه دچار می‌شوند که البته این آمار در کشورهای مختلف با توجه به ویژگی‌های ژنتیکی و سبک زندگی متفاوت است. همچنین مردان بیشتر از زنان مستعد ایجاد کیست مویی هستند؛ اگرچه این به معنای مصونیت خانم‌ها نیست. توزیع جغرافیایی نشان می‌دهد افرادی که در مناطق مرطوب زندگی می‌کنند یا مشاغلی دارند که به نشستن طولانی‌مدت نیاز دارد (مانند رانندگان یا کارمندان اداری) با خطر بیشتری مواجه‌اند. این شواهد همچنین بر اهمیت فاکتورهایی مانند بهداشت فردی، محیط زندگی، نوع پوشش و وزن بدن تاکید دارند. پرسش جالب این است که باوجود این شیوع نه‌چندان کم، چرا بعضی افراد تصور می‌کنند کیست مویی می‌تواند مانند یک بیماری عفونی مسری منتقل شود و آیا واقعاً چنین چیزی ممکن است؟

چه کسانی بیشتر در معرض قرار می‌گیرند؟

1. افراد پرمو یا با ضخامت موی بالا: هرچه موهای پشت ضخیم‌تر باشد، احتمال دارد که این موها به داخل پوست رشد کنند یا در حفره دنبالچه جمع شوند.
2. افراد با سبک زندگی کم‌تحرک: نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه در محیط گرم و مرطوب، خطر بروز کیست مویی را افزایش می‌دهد.
3. جوانان: در سنین بلوغ تا اوایل بزرگسالی، ترشح هورمون‌ها افزایش می‌یابد و موها ضخیم‌تر می‌شوند و این امر می‌تواند بستر مناسبی برای تشکیل کیست مویی باشد.
4. افراد با سابقۀ خانوادگی: شواهدی وجود دارد که عوامل ژنتیکی در شکل‌گیری این عارضه نقش دارند.
5. افراد چاق: تعریق بالا، اصطکاک بیشتر بین چین‌های پوستی و تهویۀ ضعیف پوست در افراد چاق، احتمال بروز کیست مویی را افزایش می‌دهد.

دغدغۀ ذهنی کاربران: آیا کیست مویی مسری و قابل انتقال است؟

افرادی که دچار کیست مویی می‌شوند، معمولاً با درد، تورم و حتی ترشح چرکی روبه‌رو هستند و این می‌تواند برایشان نگران‌کننده باشد. یکی از پرسش‌های متداول این است: «اگر همسرم، برادرم، هم‌خانه‌ای‌ام یا دوستم کیست مویی دارد، آیا کیست مویی واگیردار است؟» یا «اگر تماس پوستی یا استفاده از وسایل شخصی مشترک با فردی که دچار کیست مویی است داشته باشم، امکان سرایت این بیماری به من وجود دارد؟» برای پاسخ به این پرسش، لازم است به ماهیت بیماری توجه کنیم. کیست مویی در اصل نتیجه‌ای از رشد معکوس مو، تحریک پوست در ناحیۀ دنبالچه، انباشته‌شدن سلول‌های مرده و گاه عفونت باکتریایی ثانویه است.

باکتری‌های موجود در این کیست، عموماً همان باکتری‌های طبیعی پوست خود فرد هستند که در صورت بسته‌شدن مسیر خروج و حفره‌دار شدن پوست، در آن تجمع پیدا کرده‌اند. درنتیجه، این بیماری ناشی از یک عامل عفونی مستقل مانند ویروس یا باکتری بسیار مسری نیست. البته اگر ناحیه عفونی باشد، ترشحات چرکی می‌تواند حاوی باکتری باشد؛ اما این بدان معنا نیست که شخص سالم در تماس عادی با این ترشحات حتماً دچار کیست مویی می‌شود. عوامل زمینه‌ای، ارثی، هورمونی و سبک زندگی در ایجاد کیست مویی اهمیت کلیدی دارند.

آیا کیست مویی یک بیماری واگیردار است؟

در یک کلام: خیر. کیست مویی را در طبقه‌بندی بیماری‌های مسری و قابل انتقال قرار نمی‌دهند. این بیماری به‌خودی‌خود مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. البته اگر کسی زخم بازی داشته باشد و به‌نحوی با ترشحات چرکی آلوده تماس مستقیم پیدا کند، ممکن است عفونت‌های پوستی سطحی در ناحیۀ زخم اتفاق بیفتد. اما شکل‌گیری کیست مویی نیازمند پیش‌زمینه‌های آناتومیک، هورمونی و عادات رفتاری خاص است. بنابراین، آیا کیست مویی مسری و قابل انتقال است؟ پاسخ علمی این است که چنین حالتی به‌صورت معمول دیده نشده و عوامل مهم‌تری در ایجاد آن نقش دارند.

علت شکل‌گیری کیست مویی

1. رشد معکوس مو: موهای ناحیۀ دنبالچه ممکن است در جهت اشتباه و به سمت زیر پوست رشد کنند.
2. فولیکول‌های مو مستعد: گاهی فولیکول‌های مو در ناحیه دنبالچه بسته می‌شوند و تبدیل به کیست می‌گردند.
3. اصطکاک و تعریق: نشستن طولانی بر سطوح سخت، پوشیدن لباس‌های تنگ و تعریق شدید باعث می‌شود موها در ناحیه دنبالچه ساییده شده و وارد پوست شوند.
4. عفونت ثانویه: وقتی حفره ایجاد شد و هوا و رطوبت کافی در آن محبوس شد، باکتری‌ها محیط مناسبی برای تکثیر می‌یابند و التهاب و چرکی‌شدن کیست رخ می‌دهد.

برخلاف تصور برخی، این بیماری به‌صورت باکتریایی اولیه آغاز نمی‌شود که بتواند از فردی به فرد دیگر به شکل آسان منتقل شود. بلکه می‌توان گفت که این عارضه در درجۀ اول «خودایمنی» بوده و به مشکلات «ساختاری و پوستی» خود فرد مرتبط است.

علائم کیست مویی

• درد در ناحیۀ دنبالچه: به‌خصوص هنگام نشستن یا خم‌شدن.
• تورم یا توده قابل لمس در انتهای کمر که ممکن است حساس به لمس باشد.
• ترشحات چرکی یا خونی که از یک یا چند منفذ کوچک بر روی سطح پوست بیرون می‌آید.
• قرمزی و التهاب پوست اطراف کیست.
• بوی نامطبوع در صورت وجود عفونت گسترده.

این علائم گاهی به‌طور ناگهانی و در عرض چند روز تشدید می‌شوند و ممکن است فرد ناچار شود به اورژانس مراجعه کند. در مراحل اولیه، درد ملایم و تورم اندک است و برخی افراد توجه چندانی به آن نمی‌کنند. سپس ممکن است به مرحله آبسه‌دار شدن یا عفونت عمیق برسد.

عوارض احتمالی

اگر کیست مویی درمان نشود، می‌تواند عفونت گسترده‌ای در ناحیۀ دنبالچه ایجاد کند که گاه به تشکیل فیستول یا آبسه‌های عمیق منجر می‌شود. گاهی فرد متوجه می‌شود که مسیرهای سینوسی متعددی در زیر پوست شکل گرفته و از آن‌ها ترشح چرک انجام می‌شود. این شرایط می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد و حتی در برخی موارد نیاز به جراحی‌های بزرگ‌تر و برداشتن بخشی از بافت ناحیه را در پی داشته باشد.

نقش بهداشت فردی در پیشگیری از کیست مویی

واقعیت این است که نقش بهداشت فردی در پیشگیری از کیست مویی بسیار پررنگ است. اگر فرد موهای ناحیۀ دنبالچه را با روش‌های مناسب اصلاح کند یا کوتاه نگه دارد، از تعریق شدید و مداوم جلوگیری کند و با رعایت شست‌وشوی منظم و خشک‌کردن صحیح ناحیه، اجازه تجمع باکتری یا مو را در آن ناحیه ندهد، احتمال شکل‌گیری کیست مویی کاهش می‌یابد. در جامعه هم برخی افراد تصور می‌کنند پرهیز از نشستن روی سطوح غیربهداشتی یا آلوده می‌تواند مانع شکل‌گیری کیست مویی شود. اگرچه پرهیز از این موارد قطعاً مفید است، اما ریشۀ اصلی در زمینه‌های فردی و آناتومیکی است. تماس با کمد، صندلی یا فرد مبتلا، علت مستقیم تشکیل کیست مویی نخواهد بود. به بیان دیگر، اگر شما مستعد ابتلا باشید و به موارد بهداشتی و اصلاح موها توجه نکنید، ممکن است کیست مویی بگیرید، حتی اگر تمام اطرافیان شما سالم باشند.

روش‌های تشخیص

پزشک متخصص با یک معاینۀ بالینی ساده می‌تواند وجود کیست مویی را تشخیص دهد. مشاهده حفره یا حفره‌های ریز در ناحیۀ دنبالچه، لمس تودۀ زیرپوستی، ترشح چرک یا خون و درد هنگام نشستن، همگی برای تشخیص کافی هستند. در برخی موارد خاص، از سونوگرافی بافت نرم یا MRI برای بررسی وسعت فیستول‌ها یا آبسه‌های احتمالی استفاده می‌شود.

روش‌های درمان

درمان کیست مویی بسته به شدت بیماری و مرحلۀ آن، متفاوت است. به‌صورت کلی، راهکارهای زیر برای مدیریت یا درمان این عارضه وجود دارد:

1. درمان خانگی و مراقبتی:
   • شست‌وشوی منظم و خشک‌کردن ناحیه
   • استفاده از کمپرس آب گرم و نشیمن در آب گرم (Sitz bath) برای کاهش درد و التهاب
   • رعایت بهداشت پوشش و اجتناب از لباس‌های تنگ
   • مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی در صورت وجود عفونت سطحی (البته حتماً با مشورت پزشک)
2. تخلیه آبسه: اگر کیست به مرحلۀ آبسه رسیده باشد و تجمع چرک زیادی داشته باشد، پزشک با ایجاد برش کوچکی این چرک را تخلیه می‌کند. این کار درد و التهاب را کاهش می‌دهد، اما ممکن است مشکل کیست مویی ریشه‌ای حل نشود و برای جراحی قطعی نیاز به اقدام دیگری باشد.
3. جراحی کلاسیک: در این روش، کل بافت آسیب‌دیده (کیست و مسیرهای سینوسی) خارج می‌شود. سپس بسته به وسعت ضایعه و روش جراحی، محل برداشت بافت ممکن است بخیه شود یا باز باقی بماند تا از عمق ترمیم گردد. این روش نیازمند مراقبت‌های پس از عمل و تغییر پانسمان به‌صورت مداوم است. اگرچه جراحی باز وقت‌گیر است، اما در بسیاری موارد مانع عود مجدد می‌شود.
4. روش‌های کم‌تهاجمی نوین: امروزه با پیشرفت فناوری، از ابزارهایی مانند لیزر برای برداشتن یا ازبین‌بردن بافت ملتهب و سینوس‌های کیست مویی استفاده می‌شود. این رویکردها دوره نقاهت کوتاه‌تری دارند و میزان درد و خونریزی پس از عمل را نیز کاهش می‌دهند. در کلینیک روشنک، از دستگاه‌های مدرن لیزری برای مداوای چنین بیمارانی بهره گرفته می‌شود. به‌همین دلیل، افراد تمایل زیادی به استفاده از این روش‌ها دارند؛ به‌ویژه اگر در مرحلۀ ابتدایی به پزشک مراجعه کنند و گستردگی سینوس‌های کیست خیلی زیاد نباشد.

فواید و مضرات روش‌های مختلف درمانی

• درمان خانگی: فواید آن عدم نیاز به جراحی و بیهوشی است، اما در موارد پیشرفته و آبسه‌دار عموماً کافی نیست.
• تخلیه آبسه: سریع باعث تسکین درد می‌شود، اما احتمال عود وجود دارد.
• جراحی کلاسیک: درمان قطعی و ریشه‌ای در بسیاری موارد. گاه دوره نقاهت طولانی دارد و نیازمند مراقبت پانسمانی مداوم است.
• جراحی با لیزر: دوره نقاهت کوتاه‌تر، درد کمتر و سرعت بهبود بالاتر. بااین‌حال، همچنان باید شرایط بیمار و وسعت ضایعه را درنظر گرفت.

دکتر «استفان ترنر» (متخصص جراحی عمومی در یکی از مراکز پژوهشی اروپایی) در مقالۀ منتشرشده در سال ۲۰۱۹ می‌گوید: «گرچه جراحی باز پایلونیدال یک روش کلاسیک و مؤثر است، اما همواره باید به بیمارانی که در مراحل ابتدایی مراجعه می‌کنند، روش‌های کم‌تهاجمی مانند لیزر یا جراحی بسته را هم معرفی کرد. این روش‌ها در دست متخصصان مجرب می‌تواند نتایج بسیار خوبی به همراه داشته باشد.»

نقل قول از یک سازمان پزشکی معتبر

«American Academy of Dermatology» در یکی از راهنماهای بالینی مربوط به ضایعات پوستی و مویی بیان کرده است: «کیست پایلونیدال در درجۀ اول یک مشکل ساختاری و فولیکولی است و در دستۀ بیماری‌های واگیردار طبقه‌بندی نمی‌شود. با رعایت بهداشت فردی، حذف مداوم موهای ناحیۀ مبتلا و مدیریت تعریق، می‌توان از بروز مکرر آن کاست.»

مثال واقعی (Case Study)

سارا، دختری ۲۵ ساله که ورزشکار بود و ساعات طولانی در باشگاه تمرین می‌کرد، روزی متوجه شد در انتهای کمرش یک تودۀ کوچک دردناک ایجاد شده است. ابتدا فکر کرد شاید براثر ضربه یا کشیدگی عضلانی باشد. اما بعد از مدتی حس کرد ترشحات چرکی هم از آن ناحیه خارج می‌شود. سارا نگران بود و می‌پرسید: «آیا کیست مویی واگیردار است؟ چون من و خواهرم یک اتاق مشترک داریم و باهم زندگی می‌کنیم. نمی‌خواهم او هم به دردسر بیفتد.» پزشک متخصص پس از معاینه به او اطمینان داد که کیست مویی مسری نیست و عامل مشترکی که شاید هردو را به این بیماری دچار کند، عادات مشترک در سبک زندگی و ژنتیک است، نه تماس فیزیکی معمول. سارا نهایتاً با کمک لیزر که در یک مرکز تخصصی انجام داد، از شر کیست خلاص شد و تنها توصیه به او شد که همواره ناحیۀ دنبالچه را تمیز و خشک نگه دارد، موهای اضافی را اصلاح کند و در صورت افزایش تعریق، سریع لباسش را عوض کند.

خدمات کلینیک روشنک

امروزه در کلینیک روشنک با بهره‌مندی از دستگاه‌های پیشرفته و تیم تخصصی باتجربه، روش‌های کم‌تهاجمی و نوین برای درمان کیست مویی ارائه می‌شود. متخصصان این مرکز بر این باورند که مراجعه زودهنگام بیمار و تشخیص درست می‌تواند روند درمان را آسان‌تر کند. از جملۀ رویکردهای این کلینیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معاینۀ دقیق و استفاده از روش‌های تصویربرداری درصورت نیاز (مانند سونوگرافی)
• ارائه برنامه‌های بهداشتی و مراقبتی (برای پیشگیری و همچنین دوران نقاهت)
• انجام جراحی بسته یا لیزر در صورت مناسب‌بودن شرایط بیمار
• پیگیری دقیق بیمار پس از عمل جراحی برای کاهش احتمال عود

این خدمات به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بیمار با حداقل درد و با کوتاه‌ترین دوره نقاهت بتواند دوباره به روال عادی زندگی بازگردد. طبیعی است که انتخاب روش درمانی مناسب، به شرایط جسمی بیمار، اندازه کیست، تعداد مسیرهای سینوسی و نظر نهایی پزشک بستگی دارد.

آیا فعالیت‌های روزمره می‌تواند باعث انتقال کیست مویی شود؟

همان‌طور که اشاره شد، تماس عادی و روزمره، اشتراک ابزار شخصی مثل حوله یا لباس، یا حتی نشستن روی صندلی فردی که کیست مویی دارد، به‌خودی‌خود عامل شکل‌گیری کیست نخواهد بود. برخلاف بیماری‌های واگیردار که ویروس یا باکتری مسبب اصلی هستند و به‌راحتی می‌توانند از یک بدن به بدن دیگر منتقل شوند، در کیست مویی این ماجرا صدق نمی‌کند. عوامل مستعدکننده در بدن خود فرد (مثل ساختار مو، نحوه تعریق، عادات اصلاح) حضور دارند و تنها درصورت تعامل فاکتورهای دیگر، ممکن است ضایعه به وجود آید. بنابراین پاسخ قطعی و مستقیم به این پرسش که «آیا کیست مویی یک بیماری واگیردار است؟» منفی است.

در بسیاری از مقالات رایجی که در اینترنت وجود دارد، اغلب به این موضوع که کیست مویی به‌سختی ممکن است باعث سرایت به دیگران شود، اشاره شده است. بااین‌حال، گاه دیده می‌شود که اطلاعات ضد و نقیضی ارائه می‌شود یا اساساً به پرسش واگیردار بودن بیماری پاسخ شفافی داده نمی‌شود. در مقالاتی هم که به این موضوع پرداخته‌اند، بعضاً صرفاً به این نکته بسنده می‌شود که «خیر، مسری نیست»، اما توضیح کاملی از علت علمی آن ذکر نمی‌کنند. در این مقاله، سعی شد ریشه‌های علمی و بالینی کیست مویی، مسیر ایجاد آن و نقش عوامل فردی توضیح داده شود تا این اطمینان حاصل شود که چرا این بیماری واگیردار محسوب نمی‌شود.

توصیه نهایی

کیست مویی یک بیماری پوستی – زیرپوستی است که عمدتاً در ناحیۀ دنبالچه شکل می‌گیرد. درد، ترشح چرکی و آزردگی هنگام نشستن از رایج‌ترین مشکلات این عارضه است. اگرچه شباهت‌هایی بین کیست مویی و برخی عفونت‌های پوستی وجود دارد، اما این بیماری در ردۀ بیماری‌های واگیردار طبقه‌بندی نمی‌شود. عوامل مهمی همچون رشد معکوس مو، تعریق، نشستن طولانی و رعایت نکردن بهداشت فردی در پیدایش آن دخیل‌اند. بنابراین اگر می‌پرسید «آیا کیست مویی واگیردار است؟» باید گفت که خیر، نگرانی درباره سرایت این بیماری به دیگران از طریق تماس ساده بی‌مورد است.

مهم‌تر آنکه توصیه می‌شود با مشاهده هرگونه علائم مانند درد، تورم یا ترشحات چرکی در انتهای کمر، هرچه سریع‌تر به یک متخصص مراجعه کنید. فراموش نکنید که اقدامات ساده‌ای نظیر شست‌وشوی منظم، خشک‌نگه‌داشتن و ازبین‌بردن موهای ناحیۀ دنبالچه می‌تواند در پیشگیری بسیار مؤثر باشد. نقش بهداشت فردی در پیشگیری از کیست مویی غیرقابل چشم‌پوشی است. همچنین درصورت تشخیص و لزوم اقدام درمانی، می‌توانید از روش‌های کم‌تهاجمی نوین در مراکزی مانند کلینیک روشنک بهره ببرید. پزشکان در این کلینیک و سایر مراکز تخصصی، پس از بررسی وضعیت شما، روش درمانی مناسب را پیشنهاد می‌کنند تا با کمترین عوارض و سریع‌ترین زمان نقاهت، مشکل برطرف شود.

پرسش و پاسخ‌های متداول

کیست مویی بیشتر در چه سنی شایع است؟

اغلب در سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی دیده می‌شود که همزمان با رشد موهای بدن و ترشحات هورمونی است.

چگونه بفهمم کیست مویی دارم؟

وجود درد و تورم در ناحیۀ دنبالچه، ترشح چرک یا خون و احساس برآمدگی کوچک می‌تواند نشانگر کیست مویی باشد. معاینۀ پزشک بهترین روش تشخیص است.

آیا امکان عود کیست مویی پس از درمان وجود دارد؟

بله، اگر عوامل زمینه‌ای مانند رشد مو، تعریق و نشستن طولانی اصلاح نشود، احتمال عود وجود دارد. رعایت دستورات پزشکی پس از درمان و بهداشت فردی، بسیار مهم است.

درصورت داشتن کیست مویی، آیا فعالیت ورزشی می‌توانم انجام دهم؟

بسته به شدت کیست و وضعیت جسمانی شما متفاوت است. اگر آبسه یا عفونت شدید ندارید، ممکن است برخی فعالیت‌های سبک بلامانع باشد. اما درصورت درد شدید یا جراحی، باید تا بهبود نسبی از ورزش‌های سنگین خودداری کنید و با پزشک مشورت نمایید.

آیا کیست مویی می‌تواند خودبه‌خود از بین برود؟

در مراحل اولیه یا اگر ضایعه کوچک و غیرعفونی باشد، ممکن است مدتی بی‌علامت بماند یا علائم اندکی داشته باشد. اما معمولاً خودبه‌خود بهبود کامل نمی‌یابد و بهتر است تحت بررسی پزشکی قرار بگیرد تا از بروز عوارض و آبسه جلوگیری شود.

منابع علمی

1. Hodges, P. (2016). Pilonidal Sinus: A Historical Overview and Future Prospects. British Journal of Surgery, 103(3), 237-242.
2. The American Academy of Dermatology (AAD). Pilonidal disease guidelines. Available at: www.aad.org.
3. Al-Khamis, A., et al. (2010). Pilonidal sinus disease: a systematic review of previously proposed managements and a new classification to aid decision-making. Colorectal Disease, 12(7), 214-221.

این بود توضیح مفصلی درباره اینکه آیا کیست مویی مسری و قابل انتقال است؟ و چرایی پاسخ منفی به این سؤال. به خاطر داشته باشید که مراجعه به‌موقع، رعایت بهداشت و بهره‌گیری از روش‌های نوین درمانی، می‌تواند مشکلات ناشی از کیست مویی را به شکل محسوسی کاهش دهد و از بروز عوارض شدیدتر پیشگیری کند. از همراهی شما سپاسگزارم و برایتان سلامتی و شادابی آرزو دارم.