جراحی بواسیر، اگرچه یک روش رایج و اغلب موثر برای درمان این عارضه است، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، با احتمال بروز عوارضی همراه است. یکی از مهم‌ترین این عوارض، عفونت ناحیه جراحی است. تشخیص زودهنگام علائم عفونت بعد از عمل بواسیر و اقدام به موقع برای درمان، می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع بخشد.

شاید برای بسیاری از افرادی که تحت عمل جراحی بواسیر قرار گرفته‌اند، این سوال مطرح شود که علائم عفونت بعد از عمل بواسیر چیست؟ و چگونه می‌توان این علائم را از روند طبیعی بهبودی پس از جراحی تشخیص داد؟ در این مقاله، به بررسی جامع این موضوع می‌پردازیم و شما را با نشانه‌های هشداردهنده عفونت، روش‌های درمان و راهکارهای پیشگیری آشنا خواهیم کرد.

بواسیر، که با نام هموروئید نیز شناخته می‌شود، وضعیتی شایع است که در اثر تورم و التهاب سیاهرگ‌های ناحیه مقعد و راست‌روده تحتانی ایجاد می‌شود. تخمین زده می‌شود که بخش قابل توجهی از بزرگسالان در طول زندگی خود درجاتی از بواسیر را تجربه می‌کنند. در مواردی که درمان‌های غیرجراحی موثر نباشند، ممکن است جراحی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شود.

از نظر تاریخچه این بیماری و روش‌های درمان آن، جراحی بواسیر سابقه‌ای طولانی دارد و تکنیک‌های مختلفی در طول زمان برای برداشتن یا کاهش اندازه بواسیر ابداع شده است. آخرین مطالعات انجام شده بر بهبود روش‌های جراحی، کاهش درد و عوارض پس از عمل، و استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند لیزر در درمان بواسیر تاکید دارند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عوارض بعد از عمل بواسیر، از جمله عفونت، قرار می‌گیرند؟ افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت هستند، سیگار می‌کشند یا بهداشت فردی را به خوبی رعایت نمی‌کنند، ممکن است بیشتر در معرض خطر عفونت پس از جراحی بواسیر باشند. در مطلب عفونت‌های مقعدی در بیماران دیابتی توضیح بیشتری در این باره داده‌ایم.

علائم عفونت بعد از عمل بواسیر چیست؟

تشخیص زودهنگام علائم عفونت بعد از عمل بواسیر بسیار مهم است. این علائم معمولاً چند روز پس از جراحی ظاهر می‌شوند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• افزایش درد: در حالی که درد پس از عمل بواسیر طبیعی است، افزایش ناگهانی و شدید درد که با مسکن‌ها تسکین نمی‌یابد، می‌تواند یکی از علائم عفونت باشد.
• تورم و قرمزی فزاینده: مقداری تورم و قرمزی در ناحیه جراحی طبیعی است، اما افزایش قابل توجه تورم، گسترش قرمزی به اطراف ناحیه عمل، و احساس گرما در پوست می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد.
• ترشح چرک یا مایع بدبو: مشاهده هرگونه ترشح چرکی، زرد، سبز یا خاکستری رنگ، یا مایعی با بوی نامطبوع از محل برش جراحی، یک علامت هشداردهنده جدی از عفونت است.
• تب: افزایش دمای بدن به بالای ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰.۴ درجه فارنهایت) می‌تواند نشانه‌ای از عفونت سیستمیک باشد.
• لرز: احساس لرز و سرما همراه با تب نیز می‌تواند از علائم عفونت باشد.
• احساس ناراحتی عمومی: احساس ناخوشی، خستگی غیرعادی و بی‌حالی می‌تواند نشانه‌ای از واکنش بدن به عفونت باشد.
• تاخیر در بهبودی: اگر روند بهبودی زخم جراحی متوقف شده یا به نظر می‌رسد بدتر می‌شود، ممکن است عفونت در حال پیشرفت باشد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به ویژه ترکیبی از آن‌ها، لازم است فوراً با پزشک یا مرکز درمانی خود تماس بگیرید. تاخیر در درمان عفونت بعد از عمل بواسیر می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری مانند تشکیل آبسه، عفونت خون (سپسیس) و تاخیر طولانی در بهبودی شود.

درمان عفونت بعد از عمل بواسیر

درمان عفونت بعد از عمل بواسیر بستگی به شدت عفونت دارد و ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: پزشک معمولاً برای درمان عفونت‌های باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی تجویز می‌کند. مصرف کامل دوره آنتی‌بیوتیک طبق دستور پزشک بسیار مهم است، حتی اگر علائم بهبودی زودتر ظاهر شوند.
• تخلیه آبسه: در صورت تشکیل آبسه (تجمع چرک)، ممکن است نیاز به تخلیه آن از طریق برش جراحی باشد. این کار به کاهش فشار و برداشتن منبع عفونت کمک می‌کند.
• مراقبت از زخم: تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی طبق دستور پزشک، تعویض منظم پانسمان‌ها و استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده می‌تواند به کنترل عفونت و تسریع بهبودی کمک کند.
• داروهای ضد درد: برای کاهش درد ناشی از عفونت، پزشک ممکن است داروهای ضد درد تجویز کند.
• استراحت و تغذیه مناسب: استراحت کافی و مصرف غذاهای مغذی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و تسریع روند بهبودی کمک کند.
• پیگیری‌های پزشکی: مراجعه منظم به پزشک برای بررسی وضعیت زخم و پاسخ به درمان ضروری است.

خوددرمانی عفونت بعد از عمل بواسیر می‌تواند خطرناک باشد و منجر به عوارض جدی شود. بنابراین، در صورت بروز هرگونه علائم عفونت، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

روش‌های پیشگیری از عفونت بعد از عمل بواسیر

پیشگیری همواره بهتر از درمان است. با رعایت برخی نکات قبل و بعد از عمل جراحی بواسیر، می‌توان احتمال بروز عفونت را به حداقل رساند:

قبل از عمل:

• انتخاب جراح و مرکز درمانی معتبر: اطمینان از تجربه و مهارت جراح و رعایت استانداردهای بهداشتی در مرکز درمانی بسیار مهم است. در کلینیک روشنک، ما با بهره‌گیری از متخصصان مجرب و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، تلاش می‌کنیم تا احتمال بروز عوارض پس از جراحی را به حداقل برسانیم.
• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: در صورت ابتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، قبل از عمل با پزشک خود مشورت کرده و وضعیت بیماری خود را به خوبی کنترل کنید.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند روند بهبودی را مختل کرده و خطر عفونت را افزایش دهد. توصیه می‌شود چند هفته قبل از عمل سیگار را ترک کنید.
• رعایت بهداشت: قبل از عمل، ناحیه جراحی را طبق دستور پزشک تمیز نگه دارید.

بعد از عمل:

• رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک: تمام دستورالعمل‌های مربوط به مراقبت از زخم، مصرف داروها و محدودیت‌های فعالیت را به دقت دنبال کنید.
• بهداشت فردی: ناحیه جراحی را به طور منظم و طبق دستور پزشک تمیز نگه دارید. از دست زدن به ناحیه جراحی با دست‌های آلوده خودداری کنید.
• تعویض منظم پانسمان: پانسمان‌ها را به طور منظم و طبق دستور پزشک تعویض کنید.
• اجتناب از یبوست: یبوست می‌تواند فشار زیادی به ناحیه جراحی وارد کرده و خطر عفونت را افزایش دهد. مصرف فیبر کافی، مایعات و در صورت نیاز ملین‌های تجویز شده توسط پزشک می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند.
• حمام سیتز: نشستن در آب گرم چند بار در روز می‌تواند به تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی، کاهش درد و تسریع بهبودی کمک کند.
• مراجعه به موقع در صورت بروز علائم: در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت که پیش‌تر ذکر شد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

احتمال عفونت در عمل جراحی سنتی بیشتر است یا عمل با لیزر؟

سوال مهمی که برای بسیاری از بیماران مطرح می‌شود این است که احتمال عفونت در عمل جراحی سنتی بیشتر است یا عمل با لیزر؟ به طور کلی، روش‌های جراحی کم‌تهاجمی مانند استفاده از لیزر در درمان بواسیر، به دلیل ایجاد برش‌های کوچکتر و آسیب کمتر به بافت‌های اطراف، ممکن است با احتمال عفونت کمتری نسبت به جراحی سنتی همراه باشند.

در جراحی سنتی بواسیر، معمولاً برش‌های بزرگتری برای برداشتن بافت بواسیری ایجاد می‌شود که می‌تواند خطر ورود میکروب‌ها و بروز عفونت را افزایش دهد. از طرف دیگر، در روش‌های لیزری، با استفاده از انرژی لیزر برای تبخیر یا برداشتن بافت بواسیری، برش‌های بسیار کوچکی ایجاد می‌شود و عروق خونی نیز به طور همزمان بسته می‌شوند که می‌تواند منجر به کاهش خونریزی و در نتیجه کاهش خطر عفونت شود.

در کلینیک روشنک، ما با بهره‌گیری از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی مانند لیزر درمانی برای درمان بواسیر، تلاش می‌کنیم تا علاوه بر کاهش درد و تسریع بهبودی، احتمال عفونت و سایر عوارض پس از عمل را نیز به حداقل برسانیم. با این حال، لازم به ذکر است که رعایت دقیق مراقبت‌های بعد از عمل، صرف نظر از نوع روش جراحی، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عفونت دارد.

به نقل از دکتر آرش خسروی:

“تشخیص زودهنگام علائم عفونت بعد از عمل بواسیر و درمان سریع آن برای جلوگیری از عوارض جدی بسیار حیاتی است. بیماران باید نسبت به هرگونه تغییر غیرطبیعی در ناحیه جراحی هوشیار باشند و در صورت بروز علائم هشداردهنده، فوراً به پزشک مراجعه کنند.”

در پایان، امیدواریم این مقاله اطلاعات جامعی در مورد علائم عفونت بعد از عمل بواسیر و نحوه برخورد با آن در اختیار شما قرار داده باشد. به یاد داشته باشید که توجه به هشدارهای بدن و پیگیری دقیق دستورالعمل‌های پزشک، کلید بهبودی موفقیت‌آمیز پس از جراحی بواسیر است. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به مشاوره، متخصصان ما در کلینیک روشنک آماده راهنمایی شما هستند.

پرسش‌های متداول

آیا کمی تب بعد از عمل بواسیر طبیعی است؟

تب خفیف در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از عمل ممکن است به دلیل واکنش بدن به جراحی رخ دهد، اما تب بالا و مداوم می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد و باید جدی گرفته شود.

چه مدت بعد از عمل بواسیر احتمال عفونت وجود دارد؟

عفونت معمولاً در چند روز تا یک هفته اول پس از جراحی رخ می‌دهد، اما در موارد نادر ممکن است دیرتر نیز ظاهر شود.

آیا می‌توان از آنتی‌بیوتیک به طور پیشگیرانه بعد از عمل بواسیر استفاده کرد؟

استفاده روتین از آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه پس از جراحی بواسیر توصیه نمی‌شود، مگر در موارد خاص با نظر پزشک. مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به مقاومت دارویی شود.

چه کارهایی می‌توان برای کاهش درد بعد از عمل بواسیر انجام داد؟

استفاده از مسکن‌های تجویز شده توسط پزشک، حمام سیتز، کمپرس سرد در ۲۴ ساعت اول و سپس کمپرس گرم، و استراحت کافی می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

چه زمانی باید نگران درد بعد از عمل بواسیر باشیم؟

افزایش ناگهانی و شدید درد که با مسکن‌ها تسکین نمی‌یابد، همراه با سایر علائم عفونت، می‌تواند نگران کننده باشد و نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد.

مراجع:

1. Carapeti EA, Kamm MA, McDonald PJ, Chadwick SJ, Melville D, Phillips RK. Double-blind randomised controlled trial of metronidazole in symptomatic haemorrhoids. Lancet. 1998 Oct 17;352(9136):1241-2.
2. вропейское общество колопроктологии (ESCP). Guidelines for the management of haemorrhoids. Colorectal Dis. 2020 Oct;22 Suppl 2:11-23.
3. American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS). Clinical Practice Guidelines for the Management of Hemorrhoids. Dis Colon Rectum. 2018 May;61(5):555-563.