شقاق

شقاق یکی از مشکلات آزاردهنده در ناحیۀ مقعد است که بسیاری از افراد به‌طور ناخواسته تجربه می‌کنند، اما به دلیل حجب و حیا یا نبود آگاهی کافی، ممکن است آن را پشت گوش بیندازند. برخی افراد می‌پرسند: «چگونه بفهمم دچار این بیماری شده‌ام؟»، «شقاق چیست؟»، «علل شقاق مقعدی کدام‌اند؟» یا حتی «آیا شقاق خطرناک است؟». اگر شما هم با درد و سوزش ناحیۀ مقعد حین اجابت مزاج مواجه هستید و به دنبال پاسخ سؤالات خود در این زمینه می‌گردید، این مقاله برای شما نوشته شده است. با توضیحی روان و درعین‌حال تخصصی، تلاش می‌کنم همه آنچه لازم است دربارۀ شقاق بدانید را بیان کنم؛ از تعریف و تاریخچه گرفته تا روش‌های نوین تشخیص و درمان. همچنین در بخشی از متن، اشاره‌ای خواهم کرد به امکانات و خدماتی که امروزه در کلینیک روشنک برای مدیریت و درمان شقاق ارائه می‌شود. هدف این است که شما، به‌عنوان خواننده‌ای که ممکن است با این عارضه دست‌وپنجه نرم کرده باشید یا فقط کنجکاو باشید، حس کنید در حال گفت‌وگو با پزشکی باتجربه و دلسوز هستید. امیدوارم بتوانم تا انتهای مطلب همراه شما باشم و دغدغه‌های ذهنی‌تان را برطرف کنم.

بیماری شقاق چیست؟

اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم، شقاق (یا فیشر مقعدی) به معنای ایجاد یک ترک، پارگی یا زخم سطحی در بافت پوششی کانال مقعد است. این زخم معمولاً بسیار دردناک است و ممکن است همراه با خونریزی یا سوزش شدید باشد. در واقع، پوست ظریف مقعد به دلایل مختلفی ممکن است آسیب ببیند و زمانی که اجابت مزاج رخ می‌دهد، اصطکاک ایجادشده باعث عمیق‌تر شدن ترک و درد شدید می‌شود. اصطلاح بیماری شقاق در زنان نیز اغلب شنیده می‌شود؛ زیرا عوامل هورمونی، بارداری و وضعیت فیزیولوژیک می‌تواند در خانم‌ها ریسک آن را بالاتر ببرد، اما شقاق منحصر به زنان نیست و مردان را نیز در هر سنی مبتلا می‌کند.

شقاق ممکن است حاد یا مزمن باشد. در نوع حاد، علائم ممکن است ظرف چند هفته و با رعایت توصیه‌های ساده برطرف شود، اما در نوع مزمن، زخم بهبود نمی‌یابد و احتمال عود مکرر بیماری وجود دارد. بنابراین، تشخیص و درمان درست از همان ابتدا اهمیت زیادی دارد؛ چیزی که در ادامۀ مقاله با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.

چقدر شایع است؟

پیش از آنکه سراغ جزئیات بیشتری برویم، بد نیست کمی دربارۀ شیوع شقاق صحبت کنیم. بر اساس آمارهای کلیِ جهانی، شقاق مقعدی یکی از مشکلات شایع در بخش اورژانس‌های گوارشی و مقعدی است و آمارها نشان می‌دهند که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افرادی که به علت درد مقعد به پزشک مراجعه می‌کنند، دچار این ترک یا زخم هستند. هرچند، در برخی مطالعات نیز اعداد بالاتری ذکر شده است؛ چراکه بسیاری از افراد به دلیل شرم یا خوددرمانی، اصلاً مراجعه پزشکی انجام نمی‌دهند و آمار دقیقی از ابتلا به شقاق در دسترس نیست.

نکته جالب اینجاست که شقاق می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در سنین میانسالی شایع‌تر است. کودکان نیز ممکن است به‌ویژه هنگام ابتلا به یبوست دچار شقاق شوند. در مجموع، سبک زندگی و عادت‌های رفتاری مانند نشستن طولانی‌مدت، کمبود تحرک و رژیم غذایی کم‌فیبر در افزایش شیوع شقاق مؤثر هستند.

تاریخچه این بیماری

مشکل درد هنگام دفع مدفوع و مشاهده پارگی در پوست مقعد، پدیده‌ای بسیار قدیمی است و در نوشته‌های کهن پزشکی نیز ردپای آن یافت می‌شود. برای مثال، در متون ابو علی سینا و حکیمان جهان اسلام، توصیفاتی از ترک‌های کوچک و دردناک در ناحیۀ مقعد آمده است که به‌گونه‌ای نشان می‌دهد شقاق از همان زمان‌ها شناخته‌شده بوده. البته در گذشته امکاناتی مانند امروزه برای تشخیص دقیق (مثل آنوسکوپی) یا درمان‌های کم‌تهاجمی وجود نداشت. بیشتر درمان‌ها به حمام‌های گیاهی، مرهم‌های سنتی و پرهیز از یبوست محدود می‌شد. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی، امروزه امکان مدیریت بهتر و مؤثرتر این عارضه فراهم است و بیماران مجبور نیستند دردهای مداوم و احتمال عوارض ناشی از آن را تحمل کنند.

آخرین مطالعات انجام شده

در دهه‌های اخیر، دانشمندان و متخصصان جراحی عمومی و گوارش تلاش کرده‌اند تا زمینه‌های بروز شقاق و راه‌های نوین درمانی آن را عمیق‌تر بررسی کنند. در جدیدترین مطالعات (مثلاً در نشریات تخصصی جراحی کولورکتال) اشاره شده است که فشار غیرعادی اسفنکتر داخلی مقعد، یکی از علل کلیدی در ایجاد و تداوم شقاق محسوب می‌شود. هنگامی که این اسفنکتر بیش‌ازحد منقبض بماند، خون‌رسانی به موضع ترک کاهش می‌یابد و روند بهبودی به‌شدت کُند می‌شود.

همچنین از منظر بهداشت عمومی، پژوهشگران دریافته‌اند که ناآگاهی بیماران، تأخیر در مراجعه و ترس از معاینه مقعدی باعث می‌شود شقاق در بسیاری از موارد به فاز مزمن تبدیل شود. از این رو، توصیه می‌شود اگر فردی درد شدید، سوزش و خونریزی را هنگام اجابت مزاج تجربه می‌کند، حتماً در اولین فرصت با پزشک متخصص مشورت کند.

مطالعۀ دیگری به تأثیر متقابل استرس روانی بر اسپاسم عضلات ناحیۀ مقعد اشاره کرده و نشان داده است که مدیریت استرس نیز می‌تواند در تسهیل روند درمان مؤثر باشد. مجموعۀ این تحقیقات نشان می‌دهد که با رویکرد درست و به‌موقع، می‌توان از پیشرفت و عود مجدد شقاق جلوگیری کرد.

چه کسانی بیشتر در معرض قرار می‌گیرند؟

شقاق طیف وسیعی از افراد را درگیر می‌کند. با این حال، برخی گروه‌ها به دلایل زیر بیشتر مستعد این بیماری هستند:

1. افراد دچار یبوست یا اسهال مزمن: عبور مدفوع سفت یا مایع اسیدی و تحریک‌کننده، فشار زیادی به کانال مقعد وارد می‌کند و به بروز پارگی کمک می‌کند.
2. زنان باردار و تازه‌زایمان‌کرده: افزایش فشار داخل شکمی در دوران بارداری و تغییرات هورمونی، زمینه‌ساز شقاق است. همچنین در زمان زایمان طبیعی ممکن است فشار بر ناحیۀ مقعد زیاد شود.
3. کسانی که نشستن‌های طولانی دارند: رانندگان، کارمندان اداری و افرادی که ساعات زیادی را پشت میز می‌گذرانند، بیشتر در خطر شقاق قرار می‌گیرند.
4. افراد با عادات غذایی نامناسب: مصرف کم فیبر (سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل) و نوشیدن کم آب، خطر یبوست و به‌تبع آن شقاق را بالا می‌برد.
5. سابقۀ خانوادگی: هرچند شقاق به شکل کلاسیک ارثی نیست، اما مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری‌های التهابی روده یا استعداد بیشتر به یبوست می‌تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد و شانس بروز شقاق را بالا ببرد.
6. تجربه استرس مداوم: استرس به انقباض ماهیچه‌ها، از جمله ماهیچه‌های مقعدی، منجر می‌شود و می‌تواند در طولانی‌مدت باعث بروز شقاق شود.

با این توضیحات، مشخص است که بیماری شقاق در زنان ممکن است بیشتر دیده شود؛ زیرا بارداری و تغییرات هورمونی،‌ احتمال بروز آن را افزایش می‌دهد. البته مردان نیز به‌خاطر سبک زندگی کم‌تحرک یا عادات غذایی نامناسب، کمابیش در معرض خطر هستند.

تعریفی دقیق از شقاق مقعدی

حالا اجازه بدهید تعریف دقیق‌تری ارائه کنیم تا بدانیم شقاق چیست؟ شقاق در اصطلاح تخصصی پزشکی، به‌عنوان یک ترک یا زخم طولی در ناحیۀ اندودرم کانال مقعد شناخته می‌شود. این پارگی معمولاً کمتر از ۱ سانتی‌متر طول دارد و اغلب در خط وسط مقعد دیده می‌شود (در خانم‌ها در ناحیۀ پشتی و در آقایان هم بیشتر در بخش پشتی، هرچند گاهی بخش جلویی نیز درگیر می‌شود). پوست این ناحیه بسیار نازک و پر از انتهای عصبی است؛ ازاین‌رو، یک ترک کوچک هم می‌تواند درد زیادی ایجاد کند.

شقاق حاد در سه تا شش هفته اول ایجاد می‌شود. اگر در این مدت بهبود نیابد و بیشتر از شش هفته طول بکشد، احتمالاً مزمن شده است. در شقاق مزمن، زخم دارای لبه‌های سفت و زائده پوستی (Skin Tag) در انتهای ترک است که نشان‌دهندۀ تداوم آسیب و روند ترمیم ناقص است.

علائم شقاق مقعدی

از بارزترین نشانه‌های این عارضه، درد شدید هنگام اجابت مزاج است؛ دردی تیز و سوزنده که ممکن است تا چند ساعت پس از دفع مدفوع ادامه یابد. برخی علائم متداول دیگر عبارت‌اند از:

• سوزش و خارش در ناحیۀ مقعد
• مشاهده خطوط یا لکه‌های خون روشن روی مدفوع یا دستمال توالت
• احساس وجود یک زخم کوچک یا شکاف هنگام لمس ناحیه
• درد ضربان‌دار بعد از دفع مدفوع

بنابراین اگر فردی به این علائم دچار شد، باید به فکر تشخیص شقاق مقعدی باشد. گاهی افراد این درد را با بواسیر (هموروئید) اشتباه می‌گیرند، اما توجه داشته باشید که شقاق و هموروئید دو بیماری مجزا هستند؛ گرچه ممکن است هم‌زمان نیز بروز کنند.

آیا شقاق خطرناک است؟

شاید سؤال خیلی از افراد همین باشد: آیا شقاق خطرناک است؟ به صورت کلی، شقاق جزو بیماری‌های اورژانسیِ تهدیدکننده حیات نیست؛ اما قطعاً نباید آن را دست‌کم گرفت. اگر درمان به‌موقع صورت نگیرد، بیمار گرفتار چرخه معیوب درد و اسپاسم عضلانی می‌شود. شقاق حاد که با تغییر رژیم غذایی، مصرف پمادهای موضعی و روش‌های ساده درمان می‌شود، ممکن است به شقاق مزمن تبدیل شود و درمان آن دشوارتر گردد. در برخی موارد نادر، اگر زخم عمیق شود یا عفونت ثانویه در آن ایجاد شود، وضعیت جدی‌تر خواهد شد. در کل، بهترین راه این است که فردی که علائم شقاق دارد، حتی اگر خفیف باشد، جهت معاینه و بررسی به پزشک مراجعه کند تا از عوارض احتمالی پیشگیری کند.

تشخیص شقاق مقعدی

برای تشخیص شقاق مقعدی معمولاً پزشک با شنیدن شرح حال بیمار و بررسی علائم، تا حد زیادی به وجود آن مشکوک می‌شود. سپس از معاینۀ ظاهری ناحیه مقعد کمک می‌گیرد. در بسیاری از موارد، مشاهده خط ترک یا زخم سطحی در اطراف کانال مقعد برای تشخیص کافی است. البته در برخی شرایط خاص، ممکن است برای رد سایر بیماری‌ها (مانند فیستول، بواسیر داخلی یا بیماری‌های التهابی روده) از ابزارهای تشخیصی مانند آنوسکوپ یا حتی کولونوسکوپی استفاده شود. این ابزارها امکان بررسی بخش داخلی مقعد و روده بزرگ را فراهم می‌کنند.

دکتر رابرت اندرسون، متخصص جراحی کولورکتال در یکی از بیمارستان‌های مطرح اروپایی، طی گفت‌وگویی در سال ۲۰۲۱ تأکید کرد:

«معاینه دقیق و هم‌زمان کاهش درد بیمار، جزو اولویت‌های اصلی در تشخیص شقاق است. بیماران اغلب از انجام معاینه می‌ترسند، اما با تکنیک‌های مناسب و آرام‌سازی بیمار، می‌توان معاینه‌ای راحت و کم‌درد را انجام داد.»

این گفته نشان می‌دهد که امروزه، راهکارهای متعددی برای مدیریت درد حین معاینه وجود دارد و بیماران نباید از انجام بررسی‌های تشخیصی هراس داشته باشند.

روش‌های درمان شقاق مقعدی

حال که با ماهیت و چگونگی تشخیص این عارضه آشنا شدیم، نوبت به معرفی روش‌های درمان شقاق مقعدی می‌رسد. خوشبختانه، بسته به شدت بیماری و مدت زمانی که از شروع علائم گذشته باشد، طیفی از درمان‌ها در دسترس است.

1. درمان‌های خانگی اولیه
   • رژیم غذایی پرفیبر: مصرف سبزیجات تازه، میوه، حبوبات و غلات کامل باعث نرم شدن مدفوع و کاهش فشار حین دفع می‌شود.
   • نوشیدن مایعات کافی: کم‌آبی بدن می‌تواند به یبوست و در نتیجه تشدید شقاق منجر شود. حداقل هشت لیوان آب در روز توصیه می‌شود.
   • اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج: اگر دفع مدفوع مشکل است، بهتر است از ملین‌های خفیف یا توصیه‌های پزشک بهره گرفت و هرگز با زور و فشار زیاد اجابت مزاج نکرد.
   • نشستن در آب گرم (حمام نشیمن): غوطه‌ور کردن ناحیه مقعد در آب گرم و تمیز چند بار در روز (هر بار حدود ۱۵ دقیقه) می‌تواند درد را کاهش دهد و به تسریع روند التیام کمک کند.
2. درمان‌های دارویی و موضعی
   • پمادهای ترمیمی و ضد التهاب: پمادهای حاوی ترکیباتی مانند زینک اکسید، لیدوکائین، هیدروکورتیزون یا نیفدیپین برای کاهش التهاب، درد و تسریع بهبود زخم استفاده می‌شوند.
   • داروهای شل‌کننده اسفنکتر مقعد: گاهی اسپاسم عضلات مقعدی علت اصلی تداوم شقاق است. در این حالت، پمادهایی تجویز می‌شود که باعث شل شدن عضلات می‌گردد و اجازه می‌دهد خون‌رسانی به ناحیه بهبود یابد.
   • مسکن‌ها: در صورت درد شدید، پزشک ممکن است قرص‌های مسکن تجویز کند. بهتر است از مصرف خودسرانه مسکن‌ها اجتناب شود و با نسخه و مشورت پزشک اقدام کرد.
3. روش‌های کم‌تهاجمی
   • تزریق بوتاکس: تزریق سم بوتولینوم در عضله اسفنکتر می‌تواند آن را شل کرده و درد و اسپاسم را کاهش دهد. این روش معمولاً برای شقاق مزمن و مقاوم به درمان دارویی توصیه می‌شود و تأثیر موقت چندماهه دارد؛ طی این مدت، زخم می‌تواند فرصت بهبود پیدا کند.
   • لیزر درمانی: در برخی مراکز پیشرفته، از لیزر برای برداشتن بافت زخم و بهبود روند ترمیم استفاده می‌شود. مزیت این روش، دقت بالا و احتمال خونریزی و درد کمتر است.
4. جراحی
   • در مواردی که شقاق مزمن شده و به هیچ‌یک از درمان‌های دیگر پاسخ نداده، جراحی اسفنکتروتومی داخلی (Lateral Internal Sphincterotomy) انجام می‌شود. در این روش، برشی کوچک در عضلۀ اسفنکتر داده می‌شود تا فشار روی زخم کاهش یابد و امکان ترمیم فراهم شود.
   • جراح همچنین ممکن است بافت‌های اسکار یا پوست اضافه را بردارد تا محل زخم بهتر ترمیم شود.

درمان خانگی شقاق

افرادی که در مراحل اولیه شقاق هستند، اغلب سؤال می‌پرسند: «آیا درمان خانگی شقاق واقعاً مؤثر است؟» پاسخ این است که بله، در موارد خفیف و حاد، روش‌های خانگی و رعایت نکات بهداشتی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. این شامل اصلاح رژیم غذایی (اضافه کردن فیبر و آب)، حمام نشیمن، خودداری از نشستن طولانی و استفاده از پمادهای موضعی ساده است. البته گاهی از ترکیبات گیاهی و سنتی نیز صحبت می‌شود، اما توصیه می‌کنم حتماً با یک پزشک مشورت کنید، چون برخی گیاهان یا پمادهای سنتی ممکن است باعث تحریک بیشتر زخم شوند.

دکتر سوزان مِیلز، متخصص گوارش در یکی از مراکز آموزشی آمریکا، در کنفرانسی در سال ۲۰۲۲ گفت:

«درمان‌های خانگی، اگر براساس اصول صحیح و زیر نظر پزشک باشد، می‌تواند روند شقاق حاد را به‌طور چشمگیری کوتاه کند؛ اما اگر بیمار درد طولانی‌مدت یا علائم پیچیده داشته باشد، لزوماً نباید به خوددرمانی اکتفا کند.»

به عبارت دیگر، درمان خانگی ابتدایی می‌تواند معجزه کند، به شرط آنکه به‌موقع و به شکل درست انجام شود. اگر شقاق به فاز مزمن یا پیشرفته برسد، اغلب نیاز به مداخلات تخصصی‌تر پیدا می‌کنیم.

معجزه درمان شقاق

گاه در شبکه‌های اجتماعی یا تبلیغات عامیانه، عباراتی مانند معجزه درمان شقاق به چشم می‌خورد که ممکن است کمی اغراق‌آمیز باشد. واقعیت این است که اگر منظور از «معجزه» روشی سریع و بدون عوارض برای بهبود شقاق باشد، امروزه روش‌های کم‌تهاجمی و نوین تا حد زیادی می‌توانند چنین کارکردی داشته باشند. درمان با لیزر، تزریق بوتاکس یا حتی جراحی‌های محدود اگر در زمان مناسب انجام شود، می‌تواند بیمار را از درد و عوارض طولانی‌مدت نجات دهد. اما بهتر است همیشه به منابع موثق و پزشکان حاذق مراجعه کنید و نسبت به تبلیغات بدون پشتوانه علمی با احتیاط برخورد کنید.

خدمات نوین در کلینیک روشنک

امروزه در کلینیک روشنک، به‌عنوان مرکزی پیشرو در ارائۀ خدمات جدید و کم‌تهاجمی، از دستگاه‌های به‌روز برای ارزیابی و درمان شقاق استفاده می‌شود. متخصصان این مرکز تلاش می‌کنند تا با رویکردی فردمحور، برای هر بیمار طرح درمانی مناسبی را پیشنهاد دهند. این ممکن است شامل روش‌هایی مانند لیزر، تزریق بوتاکس یا در موارد خاص، جراحی محدود باشد. همچنین مشاوره‌های تغذیه‌ای، مدیریت استرس و تمرین‌های ورزشی برای کمک به نرم نگه‌داشتن عضلات و کاهش درد به بیماران ارائه می‌شود. این رویکرد جامع، باعث می‌شود بیماران در کوتاه‌ترین زمان ممکن از درد رها شوند و زندگی روزمره‌شان مختل نشود. در واقع، هدف نهایی آن است که بیمار پس از طی مراحل درمانی، دوباره به روال عادی زندگی خود بازگردد و از عود مکرر شقاق جلوگیری شود.

یک مثال داستانی (Case Study)

آقای «س.ح» رانندۀ مسافربری است و روزانه ساعت‌های طولانی روی صندلی اتوبوس می‌نشیند. او مدتی متوجه شده بود که هنگام دفع مدفوع، درد سوزناک و گاهی رگه‌های خون روشن روی دستمال مشاهده می‌کند. ابتدا تصور می‌کرد این مسئله موقتی است یا ممکن است مربوط به بواسیر باشد. زمانی که درد شدیدتر شد، به توصیه یکی از دوستانش به پزشک عمومی مراجعه کرد و تشخیص اولیه «شقاق مقعدی حاد» داده شد. پزشک برای او پماد موضعی ترمیمی تجویز کرد و پیشنهاد داد مصرف فیبر را بالا ببرد.

آقای «س.ح» چند هفته توصیه‌ها را رعایت کرد، اما به دلیل شرایط کاری و نبود وقت کافی برای استراحت، بهبودی قطعی حاصل نشد. در نهایت، درد او بیشتر شد و تصمیم گرفت جدی‌تر پیگیر باشد. این بار به متخصص جراحی مراجعه کرد و تشخیص داده شد که شقاق او وارد فاز مزمن شده است. پزشک برای او تزریق بوتاکس را در اسفنکتر داخلی پیشنهاد داد تا فشار عضلانی کاهش یابد و زخم فرصت ترمیم پیدا کند. خوشبختانه پس از این اقدام و پیگیری‌های لازم، طی چند ماه، شقاق به‌طور کامل بهبود یافت و آقای «س.ح» توانست بدون درد به کار رانندگی ادامه دهد. این مثال نشان می‌دهد که اگرچه شقاق در مراحل اولیه با اقدامات ساده قابل درمان است، اما اگر به مرحله مزمن برسد، ممکن است اقدامات تخصصی‌تری لازم باشد.

توصیه نهایی

شقاق، هرچند بیماری خطرناکی به حساب نمی‌آید، می‌تواند به‌طرز چشمگیری کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد. درد شدید، ترس از اجابت مزاج و حتی خونریزی می‌تواند فرد را مضطرب و خسته کند. اگر به موقع برای تشخیص و درمان اقدام نشود، شقاق از نوع حاد به نوع مزمن تبدیل می‌شود و روند درمان طولانی‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد. خبر خوب این است که امروزه، با در دسترس بودن روش‌های کم‌تهاجمی مانند لیزر، تزریق بوتاکس و رویکردهای جامعی که ترکیبی از اقدامات دارویی، مراقبت‌های تغذیه‌ای و جراحی سبک هستند، می‌توان شقاق را در مراحل مختلف به شکلی مؤثر درمان کرد.

از آنجا که شقاق اغلب با درد و ناراحتی فراوان همراه است، پیشنهاد می‌کنم به محض مشاهده علائمی مانند درد شدید مقعدی حین دفع یا دیدن لکه‌های خون روشن روی مدفوع، حتماً به متخصص مراجعه کنید. فراموش نکنید که مراجعه زودهنگام، دردسرهای درمان را کاهش می‌دهد و شانس بهبودی کامل را بالا می‌برد. اگر مایل هستید تا از امکانات و روش‌های جدید بهره ببرید، می‌توانید از خدماتی که در کلینیک روشنک ارائه می‌شود، استفاده کنید و پس از معاینۀ تخصصی، بهترین طرح درمانی را دریافت کنید.

پرسش و پاسخ‌های رایج

چگونه بفهمم شقاق دارم؟

اگر هنگام دفع مدفوع احساس درد تیز و سوزش می‌کنید و گاهی لکه‌های خون روی دستمال مشاهده می‌کنید، احتمالأ شقاق دارید. معاینۀ پزشک بهترین راه تشخیص قطعی است.

آیا شقاق باعث خونریزی شدید می‌شود؟

معمولاً خونریزی ناشی از شقاق خفیف و به شکل رگه‌های خون روشن روی مدفوع یا دستمال است. در موارد نادر، اگر زخم عمقی شود یا عفونت کند، ممکن است خونریزی بیشتر شود.

چه زمانی باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنم؟

به محض مشاهدۀ درد شدید در ناحیۀ مقعد، سوزش، خارش یا خونریزی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام از حاد شدن و مزمن شدن شقاق جلوگیری می‌کند.

آیا می‌توان شقاق را فقط با درمان خانگی کنترل کرد؟

در مراحل اولیه (شقاق حاد)، اغلب درمان‌های خانگی مانند حمام نشیمن، مصرف پماد موضعی، افزایش فیبر و مایعات مؤثر است. اما اگر طی چند هفته بهبود حاصل نشد، مراجعه به متخصص ضروری است.

آیا شقاق پس از درمان هم ممکن است دوباره برگردد؟

متأسفانه بله. اگر عادات غذایی و رفتاری اصلاح نشوند و فشار مداوم به مقعد وارد شود (مثلاً یبوست طولانی یا نشستن‌های زیاد)، شقاق می‌تواند عود کند. رعایت توصیه‌های پزشکی پس از درمان بسیار مهم است.

منابع علمی

1. American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS). Practice Parameters for the Management of Anal Fissures. 2021.
2. World Journal of Gastroenterology. Anal Fissures: A Comprehensive Review. 2019.
3. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). Anal Fissure Overview. 2020.

در پایان، امیدوارم این مقاله توانسته باشد نگرانی‌های شما را درباره شقاق تا حد زیادی برطرف کند. این بیماری، هرچند دردناک، اما درصورت تشخیص و درمان به‌موقع، به‌ویژه در مراحل اولیه، قابل کنترل و بهبود است. اگر احساس می‌کنید به پیگیری نیاز دارید، توصیه می‌کنم با یک متخصص مشورت کنید و از روش‌های جدید و کم‌تهاجمی که امروزه در کلینیک‌های معتبر (از جمله کلینیک روشنک) در دسترس است، بهره‌مند شوید. به یاد داشته باشید که مراقبت از سلامت خود، مهم‌ترین اولویت زندگی هر فرد است. پس در صورت بروز هر علامتی که با شقاق مرتبط می‌دانید، مراجعه به‌موقع به پزشک و رعایت توصیه‌های او کلید رهایی از درد و ناراحتی خواهد بود.